dinsdag 20 november 2007

Landen van herwaarts over


Honderd jaar voor de onthoofding van Egmond en Horn blies Filips de Goede, hertog van Bourgondië (1396-1467), zijn laatste adem uit. De bijnaam `de Goede', die het nageslacht hem heeft gegeven, wijst al op het voorspoedige van zijn regering. Filips zelf was nog geboren in Dijon, de hoofdstad van het hertogdom Bourgondië. Zijn grootvader had de rijke erfdochter van de graaf van Vlaanderen en Artesië getrouwd. Niet om haar mooie ogen, maar om zelf in het bezit te komen van de rijke graafschappen, die het zwaartepunt van zijn bezittingen naar het Noorden verlegden. Nadat Filips de Goede in 1419 aan het bewind was gekomen, heeft hij zijn bezit vooral in die richting weten te vermeerderen, met het ene vorstendom na het andere: eerst Namen, toen Brabant en Limburg-Overmaas, daarna Holland en Zeeland, en ten slotte nog Luxemburg. En waar opvolging onmogelijk was, in de bisdommen, wist hij zijn bastaardzonen als bisschop te doen kiezen. Zo had Filips de Goede in nog geen halve eeuw het grootste deel van het grondgebied van de huidige Benelux èn delen van het noorden van Frankrijk onder zijn bestuur weten te verenigen. Een gemeenschappelijke naam hadden de verscheidene bezittingen van de Bourgondiër nog niet. Hij heette hertog van Bourgondië en Brabant, graaf van Vlaanderen, Artesië, Henegouwen, Holland, Zeeland, Namen, Luxemburg enzovoort. De benaming `Lage Landen bij de zee' was alleen geografisch juist, maar gold dan niet voor het oude stamland Bourgondië. Zijn bezittingen werden aangeduid vanuit het oogpunt van de hertog zelf, die meestal in Vlaanderen of Brabant verbleef: les pays de par deça, de landen van herwaarts over. Dat wilde niet veel meer zeggen dan `deze landen hier', direct om ons heen. Dit in tegenstelling tot les pays de par delà, de landen van derwaarts over, de landen daar, namelijk het eigenlijke Bourgondië.

Bron : http://dutchrevolt.leidenuniv.nl/Nederlands/verhaal/verhaal01.htm